नेपाल सरकार (सचिवस्तर) को मिति २०७१|९|२२ को निर्णय बमोजिम चितवन राष्ट्रिय निकुन्जमा ५ भाले र १५ पोथी गरी जम्मा २० वटा अर्ना स्थानान्तरण गर्ने लक्ष्य अनुरुप २०७३ माघ महिनामा १५ वटा अर्ना चितवन राष्ट्रिय निकुन्जमा स्थानान्तरण गरियो | माननीय वन तथा भू संरक्षण मन्त्री शंकर भण्डारीले २०७३ माघ १४ गते चितवन राष्ट्रिय निकुन्जमा अर्ना स्थानान्तरण कार्यक्रमको शुभारम्भ गर्नु भयो | कोशीटप्पु वन्यजन्तु आरक्षबाट १२ र सदर चिडियाखाना जावलाखेलबाट ३ गरी जम्मा १५ वटा अर्ना चितवन राष्ट्रिय निकुन्जमा स्थानान्तरण गरिएको हो | यसै सिलसिलामा १ वटा अर्ना प्रदर्शनीमा राख्ने प्रयोजनको लागि सदरचिडियाखाना,जावलाखेलमा ल्याईएको छ | नेपालमा कोशीटप्पु वन्यजन्तु आरक्षमा मात्र पाइने अर्नाको वंश संरक्षणमा आउन सक्ने चुनौतीलाई ध्यानमा राखी अर्ना स्थानान्तरण गरिएको हो | पछिल्लो गणना अनुसार कोशीटप्पुमा ४३२ वटा अर्ना रहेका छन् | संरक्षणको इतिहासमा अर्ना स्थानान्तरण नेपालमा पहिलो पटक भएको हो | चितवनको प्राकृतिक वासस्थानमा अर्ना नभएकोले कोशीटप्पु वन्यजन्तु आरक्षबाट ल्याइएका अर्नाहरुलाई केहि बर्ष निगरानीमा राख्नको लागि पुरानो पदमपुर क्षेत्रमा ३० हेक्टर क्षेत्रफलमा चारैतर्फ तारावारले घेरी इनक्लोजर बनाइएको छ | इनक्लोजर भित्र घाँसे मैदान र पानी पोखरीको पनि ब्यबस्था गरिएको छ र यिनीहरुको नियमित अनुगमन पनि गरिएको छ | कोशीटप्पु वन्यजन्तु आरक्ष क्षेत्रमा रहेका अर्नाका बथानबाट पक्राउ गरी ल्याइएका यी अर्नाहरु नयाँ बासस्थानमा घुलमिल भई बथानमा हिड्न थाले पछी र वंश बिस्तार हुने क्रमसंगै यिनीहरुलाई चितवन राष्ट्रिय निकुन्जको प्राकृतिक वातावरणमा स्वतन्त्र रुपमा छोडिने उद्देश्य राखिएको छ |
अर्ना स्थानान्तरणको विवरण निम्न अनुसार छ |
SN |
Capture date |
Capture Location |
Estimated body Weight (KG) |
Sex |
Release Location |
1 |
073.10.12 |
Moriadhar, KTWR |
150 |
F |
Chitwan National Park |
2 |
073.10.13 |
South Duban KTWR |
300 |
M |
Chitwan National Park |
3 |
073.10.14 |
Moriadhar KTWR |
150 |
F |
Chitwan National Park |
4 |
073.10.16 |
Bouchi Area KTWR |
150 |
F |
Chitwan National Park |
5 |
073.10.17 |
Garia Tapu KTWR |
300 |
F |
Chitwan National Park |
6 |
073.10.18 |
Moriadhar KTWR |
250 |
F |
Chitwan National Park |
7 |
073.10.19 |
Garia Tapu KTWR |
300 |
F |
Chitwan National Park |
8 |
073.10.19 |
Garia Tapu KTWR |
150 |
F |
Chitwan National Park |
9 |
073.10.21 |
South Duban KTWR |
250 |
F |
Chitwan National Park |
10 |
073.10.21 |
South Duban KTWR |
200 |
M |
Chitwan National Park |
11 |
073.10.22 |
KTWR |
400 |
M |
Central Zoo |
12 |
073.10.23 |
Central Zoo |
500 |
M |
Chitwan National Park |
13 |
073.10.24 |
Garia Tapu KTWR |
400 |
F |
Chitwan National Park |
14 |
073.10.24 |
Moriadhar KTWR |
150 |
F |
Chitwan National Park |
15 |
073.10.26 |
Central Zoo |
400 |
F |
Chitwan National Park |
16 |
073.10.26 |
Central Zoo |
300 |
F |
Chitwan National Park |
उपरोक्त स्थानान्तरण कार्यको आर्थिक व्यवस्थापन चितवन राष्ट्रिय निकुन्ज कार्यालय, कोशी टप्पु वन्यजन्तु आरक्ष कार्यालय तथा संरक्षण साझेदार संस्थाहरु डब्लु डब्लु एफ नेपाल, हरियो वन कार्यक्रम र जेड एस एल नेपालबाट संयुक्त रुपमा भएको थियो | चितवन राष्ट्रिय निकुन्जका वरिस्ठ पशु चिकित्सक डा. कमल प्रसाद गैह्रेको नेतृत्वमा चितवन राष्ट्रिय निकुन्जको कर्मचारी टोलि, कोशी टप्पु वन्यजन्तु आरक्षको कर्मचारी टोलि र नेपाली सेना, राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोष जैविक बिबिधता संरक्षण केन्द्र सौराहाका कर्मचारी टोलीको संलग्नतामा अर्ना स्थानान्तरण कार्य सम्पन्न भयो | यस कार्यमा संलग्न हुनु हुने र प्रत्यक्ष परोक्ष्य रुपमा सहयोग गर्नु हुने सम्पूर्ण कर्मचारीहरु, स्थानीय जनता, संरक्षणका साझेदार संस्थाहरु, सम्वन्धित निकायहरु र सरोकारवालाहरुलाई राष्ट्रिय निकुन्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण बिभाग धन्यबाद ज्ञापन गर्दछ |